Hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh và tử vong của rất nhiều bệnh.​ Cứ hút mỗi điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 giây cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5-8 năm. Hút thuốc lá sẽ gây ra nhiều bệnh và làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%.

         Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Qua phân tích cho thấy, khói thuốc lá chứa trên 4000 hoá chất, trong đó có 43 hoá chất là nguyên nhân gây ung thư, nguy hiểm nhất là chất hắc ín, Nicotin, chất gây nghiện... Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có nhiều chất kích thích khối u, kích thích gây viêm nhiễm đường hô hấp, gây tổn thương trong lòng mạch máu.

Khi hút thuốc lá, khói thuốc qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh sau:

- Bệnh tim mạch: chiếm hàng đầu trong các bệnh do khói thuốc: tạo ra mảng xơ vữa, tổn thương lòng mạch, gây viêm tắc mạch máu, gây đau nhức chân tay, nhồi máu cơ tim, xuất huyết não, giảm trí nhớ, giảm trí thông minh và khả năng học tập...

- Bệnh ung thư: Chủ yếu là ung thư phế quản phổi (chiếm 90%), ung thư vòm họng, miệng, thực quản (hút thuốc kèm theo uống rượu, nguy cơ ung thư vòm họng rất cao), ung thư ruột... Ở người hút thuốc, bệnh ung thư dễ phát triển hơn so với người không hút thuốc.

- Bệnh hô hấp: Bệnh phổi mãn tính, tắc nghẽn thông khí, viêm phế quản mãn tính. Đặc biệt ở người hút thuốc còn gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng tới môi trường, những người xung quanh hít phải cũng bị nhiễm độc, nguy hiểm nhất là đối với các cháu nhỏ.

- Bệnh răng và lợi: Viêm loét, cao răng, các mảng bám vào răng làm cho răng dễ bị lung mủ, dễ rụng tự nhiên hơn.

- Các bệnh khác: Tăng nguy cơ loãng xương gây đau nhức thân thể, khó ngủ và giảm thể lực cơ thể do thiếu ôxy mãn tính.

- Đối với nam giới: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh.

- Đối với phụ nữ và bào thai: Tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, dị dạng thai nhi. Nguy cơ bị thiếu cân sẽ cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

- Đối với trẻ em: Dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng do bị giảm tiết sữa ở người mẹ.

Một số lời khuyên dành cho những ai hút thuốc lá

Ở Việt Nam, mỗi năm có đến hơn 40.000 người tử vong vì những căn bệnh có liên quan đến thuốc lá, trong đó có khoảng 33 triệu người không hút thuốc, nhưng cũng bị ảnh hưởng do hít phải khói thuốc lá thụ động. Do đó nhằm để tăng cường bảo vệ sức khỏe cho những người xung quanh, những thành phần không hút thuốc lá, hạn chế ảnh hưởng nguy hiểm của khói thuốc lá đến nơi công cộng, Chính phủ nước ta đã ban hành Nghị định số 45/2005 NĐ-CP, quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực Y tế. Theo đó, sẽ có mức phạt cảnh cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 50.000 đồng – 100.000 đồng đối với một trong những hành vi vi phạm dưới đây:

• Hút thuốc lá ở những nơi công cộng như: rạp chiếu phim, rạp hát, phòng làm việc, phòng họp, bệnh viện, phòng đợi của nhà ga, thư viện, bến xe, bến cảng, sân bay, phương tiện giao thông công cộng hoặc ở những nơi công cộng có quy định cấm hút thuốc.
• Bán thuốc lá cho trẻ em dưới 16 tuổi. Tích cực thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa nơi công cộng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Mỗi người chúng ta hãy tự giác chấp hành nghiêm chỉnh những quy định không hút thuốc trong nhà, nơi làm việc và ở những nơi công cộng có quy định bị cấm hút thuốc lá. Đặc biệt không hút thuốc lá ở những nơi có trẻ em và người già, nhắc nhở mọi người khi hút thuốc lá nơi công cộng.

• Lợi ích từ việc từ bỏ thuốc lá: Việc từ bỏ thuốc lá luôn được ửng hộ, điều này giúp cơ thể sẽ không còn tích luỹ độc tố, nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm trên được loại trừ. Nếu như có thể bỏ thuốc trước tuổi 50 sẽ có thể giảm được 50% nguy cơ chết trước 65 tuổi, giảm được 50% nguy cơ tử vong do các bệnh về tim mạch sau khi bỏ thuốc được 1 năm và đặc biệt có thể giảm được 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi sau khi bỏ thuốc 10 năm.

Người viết: Tuấn Dũng(Khoa Liên chuyên khoa)