Bệnh tim mạch nói chung, và bệnh lý mạch máu nói riêng đang ngày một gia tăng. Sự phát triển mạnh mẽ của ngành tim mạch can thiệp cũng khiến các bác sỹ tim mạch quan tâm nhiều hơn đến vấn đề chẩn đoán sớm, và điều trị kịp thời các tổn thương tắc, hẹp động mạch hay bệnh lý mạn tính của hệ tĩnh mạch.

          Siêu âm Doppler mạch máu là một phương pháp thăm dò không chảy máu, giúp các bác sĩ đánh giá các tổn thương mạch máu về hình thái giải phẫu, đặc biệt chỉ ra những biến đổi về mặt huyết động, từ đó giúp bác sĩ lâm sàng đưa ra chỉ định điều trị phù hợp.

      Siêu âm Doppler mạch máu là một xét nghiệm an toàn, không gây đau, cho phép các bác sĩ quan sát và đánh giá tình trạng dòng chảy của máu qua động mạch và tĩnh mạch chính trong cơ thể.

 Chỉ định siêu âm doppler mạch máu:

1. 1. Siêu âm Doppler hệ động mạch cảnh – sống nền ngoài sọ

- Sàng lọc đối tượng nguy cơ: > 70 tuổi, tiểu đường, rối lọan mỡ máu, tăng huyết áp, hút thuốc lá, xơ vữa động mạch, theo dõi tình trạng,...

- Bệnh đau nửa đầu (migrain)

- Thiếu máu não cục bộ thoáng qua

- Tai biến mạch não

- Chấn thương, vết thương vùng cổ

- Tiếng thổi vùng động mạch cảnh – sống nền

- Khối đập theo nhịp mạch ở vùng cổ

- Mù thoáng qua

- Choáng, ngất

- Viêm mạch máu

- Trước và sau các can thiệp, phẫu thuật mạch máu: động mạch vành, động mạch cảnh, động mạch chủ, động mạch thận, động mạch ngoại biên.

2. Siêu âm Doppler động mạch chủ bụng

- Đau bụng

- Khám lâm sàng ổ bụng phát hiện khối phình, đập theo nhịp tim

- Rối loạn huyết động, nghi ngờ do vỡ phình ĐM chủ bụng

- Người có tiền sử gia đình bị phình ĐM chủ bụng

- Người bệnh phát hiện có phình động mạch ở các vị trí khác

- Theo dõi sau đặt stent-graft ĐM chủ bụng

3. Siêu âm Doppler hệ động mạch chi dưới

- Đau cách hồi chi dưới

- Đau chi dưới khi nghỉ

- Loét, hoại tử chi dưới

- Đánh giá khả năng liền sẹo của vết loét

- Mất mạch chi dưới

- Chỉ số ABI bất thường

- Tím đầu chi

- Tăng nhạy cảm với lạnh

- Chấn thương và phình động mạch

4. Siêu âm Doppler động mạch thận

- Cơn THA kịch phát ở người bệnh THA trước đó vẫn được kiểm soát tốt

- THA mới xuất hiện ở người trẻ tuổi

- THA ác tính

- Suy thận không giải thích được nguyên nhân

- THA kèm theo xơ vữa động mạch chủ - chậu và ngoại vi

- Suy thận sau điều trị ức chế men chuyển

- Teo thận

- Nhiều cơn phù phổi cấp kịch phát không có nguyên nhân từ tim

- Phát hiện tình trạng tái hẹp sau can thiệp động mạch thận

5. Siêu âm Doppler hệ tĩnh mạch chi dưới

- Chẩn đoán hoặc loại trừ huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới ở người bệnh nghi ngờ bị huyết khối tĩnh mạch sâu và/hoặc tắc mạch phổi trên lâm sàng

- Người bệnh có giãn tĩnh mạch nông trên lâm sàng, có thể có triệu chứng hoặc không

- Người bệnh không có giãn tĩnh mạch nông quan sát thấy trên lâm sàng, nhưng có các dấu hiệu nghi ngờ do tăng áp lực tĩnh mạch: phù, tê bì, chuột rút về đêm…

- Siêu âm lập bản đồ tĩnh mạch và hướng dẫn thủ thuật điều trị ở người bệnh có chỉ định điều trị suy tĩnh mạch

- Người bệnh có giãn tĩnh mạch dạng lưới hoặc mạng nhện trên da

Cần chuẩn bị gì trước khi siêu âm Doppler mạch máu?
         Nhìn chung, không cần chuẩn bị gi trước khi thực hiện siêu âm Doppler. Tuy nhiên những người hút thuốc có thể được yêu cầu tạm ngừng hút thuốc trong vài giờ trước khi làm siêu âm. Hút thuốc có thể khiến các mạch máu nhỏ lại, ảnh hưởng tới kết quả siêu âm Doppler.

Siêu âm Doppler mạch máu có nguy hiểm không?
- Siêu âm Doppler mạch máu là một xét nghiệm không xâm lấn, không gây đau.

- Người thực hiện siêu âm không phải tiếp xúc với bức xạ có hại.

- Doppler được ghi nhận và hầu hết mọi người đều cảm thấy thoải mái, bình thường trong quá trình thực hiện.
Kết quả xét nghiệm siêu âm Doppler mạch máu:     

        Kết quả siêu âm Doppler mạch máu sẽ được bác sĩ nghiên cứu, sau đó giải thích chi tiết cho người bệnh và thông báo thực hiện xét nghiệm bổ sung hoặc tư vấn kế hoạch điều trị nếu cần.

         Kết quả xét nghiệm bình thường cho thấy rằng động mạch không bị thu hẹp hay tắc nghẽn. Nó cũng có nghĩa là áp suất máu trong động mạch hoàn toàn bình thường.
         Tuy nhiên nếu kết quả siêu âm cho thấy có bất thường như động  mạch bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn có thể chỉ ra:

- Tắc nghẽn trong động mạch, do sự tích tụ của cholesterol.

- Có cục máu đông trong tĩnh mạch hoặc động mạch.

- Tuần hoàn kém do các mạch máu bị hư hỏng.

- Tắc tĩnh mạch.

- Bệnh động mạch co cứng.

          Một số yếu tố có thể tác động tới kết quả siêu âm Doppler mạch máu và người bệnh có thể sẽ phải kiểm tra thêm một lần nữa. Những yếu tố này bao gồm:

- Hút thuốc khoảng 1 giờ trước khi làm siêu âm

- Béo phì

- Rối loạn nhịp tim

- Có bệnh về tim mạch

           Kết quả siêu âm Doppler mạch máu sẽ được bác sĩ nghiên cứu, sau đó giải thích chi tiết cho người bệnh và thông báo thực hiện xét nghiệm bổ sung hoặc tư vấn điều trị nếu cần.

Truyền thông BVĐK Quang Bình.